కనకపు సింహాసనము శునకముఁ గూర్చుండబెట్టి శుభలగ్నమునఁ దొనరఁగ బట్టముగట్టిన వెనకటి గుణమేల మాను వినరా సుమతీ!
కప్పకు నొరగాలైనను సప్పమునకు రోగమైన సతి తులువైనన్ ముప్పున దరిద్రుడైనను దప్పదు మరి దుఃఖమగుట తథ్యము సుమతీ!
కమలములు నీడఁ బాసినఁ గమలాప్తుని రశ్మి సోకి కమలినభంగిన్ దమ దమ నెలవులు దప్పినఁ దమ మిత్రులు శతృలౌట తథ్యము సుమతీ!
కరణము గరణము నమ్మిన మరణాంతకమౌను గాని మనలేడు సుమీ కరణము తన సరి కరణము మరి నమ్మక మర్మమీక మనవలె సుమతీ!
కరణము సాధై యున్నను గరి మద ముడిగినను బాము కరవకయున్నన్ ధరదేలు మీటకున్నను గర మరుదుగ లెక్క గొనరు గదరా సుమతీ!
కసుగాయఁ గరచి చూచిన మసలక తన యోగరుగాక మధురంబగునా? పసగలుగు యువతులుండఁగఁ బసిబాలలఁ బొందువాఁడు పశువుర సుమతీ!
కవిగానివాని వ్రాఁతయు నవరసభావములు లేని నాతుల వలపుం దవిలి చను పందినేయని వివిధాయుధ కౌశలంబు వృథరా సుమతీ!
కాదు సుమీ దుస్సంగతి పోదుసుమీ కీర్తికాంత పొందిన పిదపన్ వాదుసుమీ యప్పిచ్చుట లేదుసుమీ సతులవలపు లేశము సుమతీ!
కాముకుడు దనిసి విడిచిన కోమలి బరవిటుడు గవయ గూడుట యెల్లన్ బ్రేమమున జెరకు పిప్పికి జీమలు వెస మూగినట్లు సిద్ధము సుమతీ!
కారణములేని నగవును బేరణమును లేని లేమ పృథివీస్థలిలో బూరణము లేని బూరెయు వీరణములేని పెండ్లి వృధరా సుమతీ!
కొంచెపు నరుసంగతిచే నంచితముగఁ గీడువచ్చు నదియెట్లన్నన్ గించిత్తు నల్లి కుట్టిన మంచమునకుఁ జేటువచ్చు మహిలో సుమతీ!
కూరిమిగల దినములలో నేరము లెన్నఁడును గలుఁగ నేరవు మఱి యా కూరిమి విరసంబైనను నేరములే తోఁచుచుండు నిక్కము సుమతీ!
కులకాంత తోడ నెప్పుడుఁ గలహింపకు వట్టి తప్పు ఘటియింపకుమీ కలకంఠి కంట కన్నీ రొలికిన సిరి యింటనుండ నొల్లదు సుమతీ!
చీమలు పెట్టిన పుట్టలు పాముల కిరవైన యట్లు పామరుఁడు దగన్ హేమంబుఁ గూడఁబెట్టిన భూమీశులపాఁ జేరు భువిలో సుమతీ!
గడనగల మననిఁజూచిన నడుగగడుగున మడుఁగులిడుచు రతివలు తమలో గడ నుడుగు మగనిఁ జూచిన నడుపీనుఁగు వచ్చెననుచు నగుదురు సుమతీ!
కోమలి విశ్వాసంబును బాములతోఁ జెలిమి యన్యభామల వలపున్ వేముల తియ్యఁదనంబును భూమీశుల నమ్మికలుసు బొంకుర సుమతీ!
కొరగాని కొడుకు పుట్టినఁ కొరగామియె కాదు తండ్రి గుణముల జెరచుం జెరకు తుద వెన్నుఁపుట్టిన జెరకునఁ దీపెల్ల జెరచు సిద్ధము సుమతీ!
చుట్టములు గానివారలు చుట్టములము నీకటంచు సొంపుదలర్పన్ నెట్టుకొని యాశ్రయింతురు గట్టిగఁ ద్రవ్యంబు గలుగఁ గదరా సుమతీ!
చేతులకు దొడవు దానము భూతలనాధులకుఁ దొడవు బొంకమి ధరలో నీతియ తొడ వెవ్వారికి నాతికి మానంబు తొడవు నయముగ సుమతీ!
తడ వోర్వక యొడలోర్వక కడువేగం బడచిపడినఁ గార్యంబగునే తడవోర్చిన నొడలోర్చినఁ జెడిపోయిన కార్యమెల్ల జేకురు సుమతీ!
